Demir Eksikliği Belirtileri

Yeterince demir minerali tüketmezseniz, demir eksikliği anemisi gelişebilir. İşte sizde demir eksikliği olup olmadığını gösteren 10 belirti ve semptom.

Demir eksikliği birçok insanı özellikle de kadınları oldukça etkileyen bir durumdur. Demir eksikliği anemisi vücutta birçok farklı etkiye neden olur. Demir eksikliği belirtileri yorgunluk, solgunluk, nefes darlığı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı gibi birçok demir eksikliği belirtisi vardır. Demir eksikliğinden muzdaripseniz beslenme düzeninizde değişiklikler yapmanız gerekebilir. Demir eksikliği nasıl giderilir? Demir eksikliği ne yemeli? Demir eksikliği için ne yemeli?  Kırmızı et, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler, kuru üzüm, bakliyat, fındık gibi besinleri tüketebilirsiniz. Ayrıca doktorunuz demir takviyesi kullanmanızı da önerebilir.

Demir eksikliği, vücutta yeterli miktarda demir  minerali bulunmadığında ortaya çıkar. Bu, kan hücrelerinin anormal derecede düşük olmasına yol açar.

Bunun nedeni, kırmızı kan hücrelerinde bir protein olan hemoglobini yapmak için demire ihtiyaç duymamızdır.

Vücudunuzda yeterli hemoglobin yoksa, dokularınız ve kaslarınız yeterli oksijen alamaz ve etkili bir şekilde çalışamaz. Bu anemi denilen bir duruma yol açar.

Farklı tiplerde anemi olmasına rağmen, demir eksikliği anemisi dünya çapında en yaygın olanıdır ( 1 ).

Demir eksikliğinin yaygın nedenleri arasında zayıf beslenme, kısıtlayıcı diyetler, iltihaplı bağırsak hastalığı, hamilelik sırasında artan gereksinimler ve ağır adet günlerinde kanama veya iç kanama, yetersiz demir tüketimi sayılabilir.

Sebebi ne olursa olsun, demir eksikliği yaşam kalitenizi etkileyebilecek rahatsız edici belirtilere neden olabilir. Bunların arasında bozuk sağlık, odaklanma sorunları ve çalışma verimliliğinde düşüş gözlemlenir ( 2 ).

Demir eksikliğinin işaretleri ve belirtileri, aneminin ciddiyetine, ne kadar çabuk geliştiğine, yaşınıza ve mevcut sağlık durumunuza göre değişir.

Bazı durumlarda insanlar hiçbir belirti yaşamazlar.

İşte En Yaygın Olandan Başlayarak, 10 Demir Eksikliği Belirtileri

1. Sıradışı Bir Yorgunluk

Çok yorgun hissetmek, demir eksikliği olanların yarısından fazlasını etkileyen en yaygın belirtilerinden biridir (3 , 4 ).

Bunun nedeni, vücudunuzun kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin adlı bir proteini yapmak için demir mineraline ihtiyaç duymasıdır. Hemoglobin vücuttaki oksijeni taşımaya yardımcı olur.

Vücudunuzda yeterli hemoglobin bulunmadığında, dokularınıza ve kaslarınıza daha az oksijen ulaştığı için enerjiden mahrum kalırlar. Ayrıca, kalbinizin vücudunuzda daha oksijen bakımından zengin kanı taşıması için daha fazla çalışması gerekir, bu da sizi yorar(1 ).

Yorgunluk genellikle yoğun, modern bir yaşamın normal bir parçası olarak kabul edildiğinden, demir eksikliğini yalnızca bu belirtiyle teşhis etmek zordur.

Bununla birlikte, demir eksikliği olan birçok kişi zayıflık, konsantre olma zorluğu veya işte verimsizliğin yanı sıra düşük enerji ile karşılaşır.

Özet: Yorgunluk en sık görülen demir eksikliği belirtilerinden biridir. Bu, vücuttaki dokulara daha az oksijenin ulaşması ve bunun sonucunda daha çok yorulmalarıdır.

2. Solgunluk

Soluk ten ve gözlerinin iç kısımlarının soluk olması diğer yaygın demir eksikliği belirtileridir (5 , 6 , 7 ).

Kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin kana kırmızı rengini verir, bu nedenle demir eksikliği kanın daha az kırmızı olmasına yol açar. Bu nedenle cilt, demir eksikliği olan kişilerde sağlıklı, pembe rengini kaybedebilir.

Demir eksikliği olan kişilerde bu solgunluk vücudun her yerinde görülebilir veya yüz, diş etleri, dudakların içi veya alt göz kapakları ve hatta tırnaklar gibi bir alanla sınırlı olabilir (8 ).

Bu genellikle doktorların demir eksikliği belirtisi olarak baktıkları ilk şeylerden biridir. Ancak, kan testi ile onaylanmalıdır (6 ).

Solgunluk, orta veya ağır anemi vakalarında daha sık görülür (9 ).

Alt göz kapağınızı aşağı çekerseniz, iç katman canlı kırmızı renkte olmalıdır. Çok soluk pembe veya sarı bir renkse, bu demir eksikliğiniz olduğunu gösterebilir.

Özet: Genel olarak veya yüz, alt iç göz kapağı veya tırnak gibi belirli alanlarda solgunluk, orta veya ağır demir eksikliğinin bir işareti olabilir. Bu, kana kırmızı rengini veren düşük hemoglobin seviyelerinden kaynaklanır.

3. Nefes Darlığı

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin vücutta oksijen taşımasını sağlar.

Demir eksikliği sırasında hemoglobin vücudunuzda düşük olduğunda, oksijen seviyeleri de düşük olacaktır. Bu, kaslarınızın yürüyüş gibi normal aktiviteleri yapmak için yeterli oksijen alamayacağı anlamına gelir (10 ).

Sonuç olarak, vücudunuz daha fazla oksijen almaya çalıştığında solunum hızınız artacaktır.

Bu nedenle nefes darlığı sık görülen bir belirtidir (4 ).

Normal, günlük işler yaparken, yürüme, merdiven çıkma veya egzersiz yapma vb. kendinizi bir şekilde nefes nefese bulursanız,sebebi demir eksikliği olabilir.

Özet: Solunum darlığı, demir eksikliğinin bir belirtisidir, çünkü düşük hemoglobin seviyeleri vücudun oksijeni kaslara ve dokulara etkili bir şekilde taşıyamadığı anlamına gelir.

4. Baş Ağrısı ve Baş Dönmesi

Demir eksikliği baş ağrısına neden olabilir (11 ).

Bu belirti diğerlerine nazaran daha az görülür ve genellikle baş dönmesi ile birlikte görülür (4).

Demir eksikliğinde, kırmızı kan hücrelerinde düşük hemoglobin seviyeleri beyinde yeterli oksijen bulunamayacağı anlamına gelir. Sonuç olarak, beyindeki kan damarları şişerek basınç ve baş ağrılarına neden olabilir (12 ).

Baş ağrısı birçok nedeni olmasına rağmen, sık sık tekrarlayan baş ağrısı ve baş dönmesi demir eksikliği belirtisi olabilir.

Özet: Baş ağrısı ve baş dönmesi demir eksikliği belirtisi olabilir. Hemoglobin eksikliği, beyine ulaşan yeterli oksijenin olmadığı, kan damarlarının şişmesine ve basınç oluşturmasına neden olur.

5. Kalp Çarpıntısı

Kalp çarpıntısı olarak da bilinen gözle görülür kalp atışları, demir eksikliği anemisinin bir başka belirtisi olabilir.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve vücuttaki oksijenin taşınmasına yardımcı olan proteindir.

Demir eksikliğinde, düşük hemoglobin seviyeleri kalbin oksijen taşımak için fazladan çalışması gerektiği anlamına gelir.

Bu, düzensiz kalp atışlarına veya kalbinizin anormal derecede hızlı attığı hissine yol açabilir (4 , 13 ).

Aşırı durumlarda, genişlemiş bir kalbe, kalp hırıltısına veya kalp yetmezliğine yol açabilir (4 ).

Ancak, bu belirtiler çok daha az yaygın olma eğilimindedir. Bunları yaşamanız için uzun süre demir eksikliği çekmeniz gerekir.

Özet: Demir eksikliği durumlarında, kalp vücudun etrafındaki oksijeni taşımak için fazladan çalışmak zorundadır. Bu düzensiz, hızlı kalp atışlarına ve hatta kalp hırıltılarına, genişlemiş bir kalbe, kalp yetmezliğine yol açabilir.

6. Kuru, Hasarlı Saç ve Cilt

Kuru, hasarlı cilt ve saç demir eksikliği belirtileri olabilir (4 ).

Bunun nedeni vücudunuz demir eksikliği olduğunda, sınırlı oksijeni yönlendirir ve organlar ya da daha önemli dokulara gönderir.

Cilt ve saç oksijenden yoksun olduğunda kuru ve zayıf kalabilir.

Daha ciddi demir eksikliği vakaları saç dökülmesine neden olmuştur (14 , 15 ).

Günlük saç yıkama sırasında bazı saçların dökülmesi tamamen normaldir, ancak kümeler halinde ya da normalden çok daha fazlasını kaybediyorsanız, demir eksikliğine bağlı olabilir.

Özet: Deri ve saç, demir eksikliği sırasında kandan daha az oksijen aldığı için kuru kalabilir ve hasar görebilir. Daha ciddi vakalarda, bu saç dökülmesine neden olabilir.

7. Dil, Ağız Şişliği ve Ağrıları

Bazen sadece ağzınızın içine veya çevresine bakmak size demir eksikliği anemisinden muzdarip olduğunuza dair bir gösterge verebilir.

İşaretler, dilinizin şişmiş, iltihaplı, soluk veya garip bir şekilde pürüzsüz hale geldiği zamanları içerir (16 ).

Demir eksikliğindeki düşük hemoglobin dilin solmasına, düşük myoglobin seviyeleri ise ağrılı, pürüzsüz olmasına ve şişmesine neden olabilir.

Miyoglobin, dili oluşturan kas gibi kaslarınızı destekleyen kırmızı kan hücrelerinde bir proteindir (16 ).

Demir eksikliği ayrıca ağız kuruluğuna, ağız köşelerinde ya da ağız ülserlerinde kırmızı çatlaklara neden olabilir (17 ).

Özet: Ağrıyan, şişen veya garip pürüzsüz bir dil, demir eksikliği anemisinin bir işareti olabilir. Ağız köşelerinde çatlaklar da bir işaret olabilir.

8. Huzursuz Bacaklar

Demir eksikliği, huzursuz bacak sendromu ile ilişkilendirilmiştir (18 ).

Huzursuz bacak sendromu bacaklarınızı istirahatte hareket ettirmek için güçlü bir dürtüdür. Aynı zamanda ayak ve bacaklarda nahoş ve tuhaf sürtünme veya kaşıntılı hislere neden olabilir.

Bu genellikle geceleri daha kötüdür. Bu demek ki bu sendromdan muzdarip olanlar uykularını almakta zorluk çekerler.

Huzursuz bacak sendromunun nedenleri tam olarak açık değildir.

Bununla birlikte, huzursuz bacak sendromu olan kişilerin % 25'inin demir eksikliği anemisi olduğu düşünülmekte ve demir seviyeleri düştükçe belirtiler daha kötü olmaktadır (19 ).

Özet: Demir eksikliği anemili kişilerde huzursuz bacak sendromu yaşama şansı daha yüksektir. Bu, istirahat ederken bacakları hareket ettirmek için güçlü bir dürtüdür.

9. Kırılgan veya Kaşık Şeklinde Tırnaklar

Demir eksikliğinin çok daha az görülen bir belirtisi, koilonychia denilen bir durum olan kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklardır (8 , 20 ).

Bu genellikle kolayca kırılan ve çatlayan kırılgan tırnaklarla başlar.

Demir eksikliğinin ilerleyen aşamalarında, tırnağın ortasında çöküntü meydana gelir ve kenarları yükselerek bir kaşık biçimini alır.

Ancak, bu nadir görülen bir yan etkidir ve genellikle sadece ağır demir eksikliği anemisi vakalarında görülür.

Özet: Kırılgan veya kaşık şeklindeki tırnaklar, daha ciddi demir eksikliği anemisinin bir göstergesi olabilir.

10. Diğer Demir Eksikliği Belirtileri

Demirinizin düşük olabileceğine dair başka işaretler de var. Bunlar daha az yaygın olma eğilimindedir ve demir eksikliği dışındaki birçok koşulla ilişkilendirilebilir.

Demir eksikliği anemisinin diğer belirtileri şunlardır:

• Garip İstek: Garip yiyecekler veya yiyecek olmayan ürünler için yapılan özlem, “pika” olarak adlandırılır. Genellikle buz, kil, kir, tebeşir veya kağıt yemek için özlem, istek içerir ve demir eksikliği belirtisi olabilir. Ayrıca hamilelik sırasında ortaya çıkabilir (21 ).

• Endişeli Hissetme: Demir eksikliğinde vücut dokularında mevcut olan oksijen eksikliği, endişe duygularına neden olabilir. Bununla birlikte, demir seviyeleri düzeldikçe bu gelişme veya çözülme eğilimindedir (22 ).

• Soğuk Eller ve Ayaklar: Demir eksikliği, ellere ve ayaklara daha az oksijen verilmesi anlamına gelir. Bazı insanlar genel olarak soğuk algınlığını daha kolay hissedebilir veya soğuk el ve ayaklara sahip olabilir.

• Daha Sık Görülen Enfeksiyonlar: Sağlıklı bir bağışıklık sistemi için demire ihtiyaç duyulduğundan, eksikliği normalden daha fazla hastalığa yakalanmanıza neden olabilir (23 ).

Özet: Daha genel demir eksikliği belirtileri arasında garip yiyecek istekleri, endişeli hissetmek, ellerin ve ayakların üşümesi, artan enfeksiyon riski olabilir.

Demir Eksikliğinizin Olduğunu Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız? Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?

Demir eksikliği anemisinin olduğunu düşünüyorsanız, aşağıdaki önerileri dikkate alın.

Doktorunuzla Konuşun

Demir eksikliği belirtileri veya belirtilerini gösterdiğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzu görmek için randevu almanız gerekir. Basit bir kan testi demir eksikliği anemisi olup olmadığını onaylar (3 ).

Doktorunuz demir eksikliğiniz olduğunu onaylarsa, diyetinizden veya demir takviyesi yoluyla demir tüketiminizi artırarak kolayca tedavi edebileceksiniz (4 ).

Tedavinin temel amacı hemoglobin seviyelerini normale döndürmek ve demir depolarını yenilemektir.

Diyetinizde gerçek yiyeceklerden yeterince demir aldığınızdan emin olun. Sadece doktorunuz tavsiye ederse takviye alın.

Demir Açısından Zengin Gıdalar Tüketin

Doktorunuz demir eksikliğinizin beslenme tarzınızdan kaynaklanabileceğini düşünüyorsa, aşağıdakiler gibi daha fazla demir açısından zengin gıdalar almayı düşünün :

• Kırmızı et ve kümes hayvanları
• Ispanak ve lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler
• Bezelye, fasulye ve diğer bakliyatlar
• Deniz ürünleri
• Demir takviyeli yiyecekler
• Çekirdek ve fındık

Demir Emiliminizi Artırmaya Yardımcı Olun

C vitamini almak, vücudunuzun demiri daha iyi emmesine yardımcı olacaktır. Meyve ve sebzeler gibi C vitamini bakımından zengin gıdaları yediğinizden emin olun (24 ).

Büyük miktarlarda yenildiğinde demir emilimini engelleyebilecek bazı yiyeceklerden kaçınmak da faydalı olabilir. Bunlara çay, kahve ve süt ürünleri ve tam tahıllı tahıllar gibi yüksek kalsiyumlu yiyecekler dahildir.

Nasıl demir emiliminizi artıracağınız konusunda daha fazla bilgi için bu linke tıklayabilirsiniz

Doktorunuz Önerirse Demir Takviyesi Alın

Genel olarak, demir takviyesini son çare olarak veya doktorunuz tavsiye ederse almalısınız. Demir seviyenizi sadece diyet ile eski haline getiremiyorsanız, bu durum büyük olasılıkla olacaktır.

Demir takviyesi alıyorsanız, demir emilimini artırmak için yanında portakal suyu içmeyi deneyin.

Demir takviyesi almanın bazı istenmeyen yan etkileri olduğunu unutmayın. Bunlar arasında mide ağrısı, kabızlık veya ishal, mide ekşimesi, bulantı ve siyah dışkı sayılabilir.

Bununla birlikte, bu yan etkiler genellikle zamanla azalır ve aldığınız demir dozuna bağlıdır.

Özet: Demir eksikliği anemisi olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun. Demir açısından zengin gıdalar (demir emiliminizi artırmak için C vitamini) veya demir takviyesi önerecektir.

Uzun Lafın Kısası

Demir eksikliği anemisi dünya çapında en sık görülen anemi türüdür.

Bazı insanlar belirgin semptomlara sahipken, diğerleri hiçbiri yaşamaz. Bu genellikle aneminin ciddiyetine bağlıdır.

Yaygın belirti ve semptomlar arasında yorgunluk, soluk cilt, kalp çırpıntısı, baş ağrısı ve baş dönmesi, nefes darlığı, kuru ve hasarlı saç, kuru ve hasarlı cilt, ağrılı veya şişmiş dil ve ağız, huzursuz bacaklar, kırılgan ve kaşık şeklindeki tırnaklar bulunur.

Demir eksikliği belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzu ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Kendi kendine teşhis önerilmemektedir.

Neyse ki, çoğu demir eksikliği vakası doktorunuzun tavsiyeleri doğrultusunda, genellikle demir açısından zengin bir diyet veya demir takviyesi yoluyla oldukça kolay bir şekilde tedavi edilebilir.

Demir zengini vejetaryen yiyecekler nelerdir? Merak ediyorsanız blog yazımızı okumaya devam edebilirsiniz (Oku).