Karpuzun Faydaları ve Besin Değerleri

Bu makale karpuzun bilimsel kanıtlara dayalı olarak, sağlık yararları, besin içeriği, bitkisel bileşikler ve daha fazlası hakkında detaylı bilgi içeren bir incelemesidir.

Karpuz yaz aylarının vazgeçilmez lezzetli meyvelerindendir. Güzel haber şu ki karpuz kalori bakımından da lezzet bakımından da bizleri üzmez. 100 gramı 30 kaloridir. Karpuzun faydaları susuzluğu gidermesinin yanı sıra kanseri önlemesi, kalp sağlığını artırması gibi durumlardır. Ayrıca cildinizi yumuşatır ve saçlarınızı güçlendirir, içerdiği lifler sayesinde sindirim sisteminize de fayda sağlar. Karpuz C vitaminİ, A vitamini, potasyum, magnezyum gibi faydalı vitamin ve mineraller içerir. 

Karpuz, sizin için iyi olan lezzetli ve ferahlatıcı bir meyvedir.

100 gramı sadece 30 kalori içerir. Ancak C vitamini, A vitamini ve birçok sağlıklı bitki bileşiği bakımından zengindir.

İşte Karpuzun Faydaları:

1. Su İhtiyacınızı Giderir

Su içmek vücudunuzu nemli tutmak için önemli bir yoldur.

Ancak, su içeriği yüksek olan yiyecekleri yemek de yardımcı olabilir. İlginçtir karpuzun %92’si sudur (1).

Dahası, yüksek su içeriği meyve ve sebzelerin sizin tok hissetmenize yardımcı olmasının nedenlerinden biridir.

Su ve lif kombinasyonu, fazla kalori içermeyen iyi miktarda yiyecek yemeniz anlamına gelir.

Özet: Karpuz yüksek su içeriğine sahiptir. Bu karpuzu nemlendirici yapar ve tok hissetmenize yardımcı olur.

2. Besinler ve Faydalı Bitki Bileşikleri İçerir

Meyveler arasında karpuz kalori açısından en düşük olanlardan biridir 100 gram başına sadece 30 kalorisi vardır. Çilek gibi az şekerli meyvelerden bile daha düşüktür ( 2 ).

100 gram karpuzda, bu vitaminler ve mineraller de dahil olmak üzere başka birçok besin içerir:

• C Vitamini: Günlük ihtiyacınızın %16’sını karşılar.
• A Vitamini: Günlük ihtiyacınızın %11’ini karşılar.
• Potasyum: Günlük ihtiyacınızın %3’ünü karşılar.
• Magnezyum: Günlük ihtiyacınızın %2,50’sini karşılar.
• B1, B5(pantotenik asit) Vitaminleri: Günlük ihtiyacınızın %2’sini karşılar.

Karpuz, beta-karoten ve likopen dahil olmak üzere karotenoidlerde de yüksektir. Ayrıca, önemli bir amino asit olan sitrüline sahiptir.

İşte Karpuzun En Önemli Antioksidanlarına Genel Bir Bakış:

C Vitamini

C vitamini, serbest radikallerin hücre hasarını önlemeye yardımcı olan bir antioksidandır.

Karotenoidler

Karotenoidler, vücudunuzun A vitaminine dönüştürdüğü alfa-karoten ve beta-karoten içeren bir bitki bileşikleri sınıfıdır.

Likopen

Likopen, A vitamini olarak değişmeyen bir karotenoid türüdür. Bu güçlü antioksidan, domates ve karpuz gibi gıdalara kırmızı bir renk verir ve birçok sağlık yararına bağlıdır.

Cucurbitacin E

Cucurbitacin E, antioksidan ve iltihap karşıtı etkileri olan bir bitki bileşiğidir. Bir karpuzun akrabası olan acı kavun daha da fazla Cucurbatin E içerir.

Özet: Karpuz bazı besinlerde özellikle de karotenoidler, C vitamini ve cucurbitacin E açısıdan zengin, düşük kalorili bir meyvedir.

3. Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilecek Bileşikler İçerir

Araştırmacılar karpuzda antikanser etkileri nedeniyle likopen ve diğer bireysel bitki bileşikleri üzerinde çalıştılar .

Likopen tüketimi, bazı kanser türlerinde daha düşük bir risk ile ilişkilendirilse de, çalışma sonuçları karışıktır. Şimdiye kadarki en güçlü bağlantı, likopen ve sindirim sistemi kanserleri arasında gözüküyor (1).

Hücre bölünmesinde yer alan bir protein olan insülin benzeri büyüme faktörünü (IGF) düşürerek kanser riskini azalttığı görülmektedir. Yüksek IGF seviyeleri kansere bağlıdır (3).

Ek olarak, cucurbitacin E, tümör büyümesini önleme kabiliyeti bakımından araştırılmıştır (4, 5).

Özet: Çalışma sonuçları karışık olmasına rağmen, cucurbitacin E ve likopen gibi karpuzda bulunan bazı bileşiklerin, kanseri önleme potansiyelleri için çalışılmıştır.

4. Kalp Sağlığını Artırabilir

Kalp hastalığı dünya çapında bir numaralı ölüm nedenidir (6).

Diyet dahil olmak üzere yaşam tarzı faktörleri, kan basıncı ve kolesterol seviyelerini azaltarak kalp krizi ve felç riskinizi düşürebilir.

Karpuzdaki bazı besinlerin kalp sağlığı için özel yararları vardır.

Çalışmalar, likopenin kolesterol ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıca, kolesterolün oksidatif hasarını önlemeye yardımcı olabilir (1).

Obez, menopoz sonrası kadın ve Finlandıyalı erkeklerde yapılan çalışmalara göre, likopen ayrıca arter duvarlarının sertliğini ve kalınlığını azaltabilir (7, 8).

Karpuz ayrıca vücuttaki nitrik oksit seviyelerini artırabilen bir amino asit olan sitrülini içerir. Nitrik oksit, kan damarlarınızın genişlemesine yardımcı olur, bu da kan basıncını düşürür (9).

Karpuzdaki diğer vitamin ve mineraller de kalbinize iyi gelir. Bunlar A, B6, C, magnezyum ve potasyum vitaminlerini içerir (1).

Özet: Karpuz, likopen, sitrülin ve diğer vitamin ve mineraller de dahil olmak üzere, kalp sağlığına faydası olan çeşitli bileşenlere sahiptir.

5. İltihabı ve Oksidatif Stresi Düşürebilir

İltihap birçok kronik hastalığın öncü sebebidir.

Karpuz, iltihap karşıtı antioksidanlar likopen ve C vitamini bakımından zengin olduğundan iltihabın ve oksidatif hasarın azaltılmasına yardımcı olabilir (1).

2015 yılında yapılan bir çalışmada, laboratuvar farelerine sağlıksız bir diyet uygulamak için karpuz tozu verildi. Kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, iltihap belirteci olan daha az C-reaktif protein seviyeleri ve daha az oksidatif stres geliştirdiler (10).

Daha önceki bir çalışmada, insanlara C vitamini eklenmiş likopen bakımından zengin domates suyu verildi. Genel olarak, iltihap belirteçleri azaldı ve antioksidanlar arttı. Karpuzda hem likopen hem de C vitamini vardır (11).

Bir antioksidan olarak, likopen de beyin sağlığına faydalı olabilir. Örneğin, alzheimer hastalığının başlangıcını ve ilerlemesini geciktirmeye yardımcı olabilir ( 12 ).

Özet: Likopen ve C vitamini, karpuzda bulunan iltihap karşıtı antioksidanlardır. İltihap birçok kronik hastalıkla bağlantılıdır.

6. Maküler Dejenerasyonu Önlemeye Yardımcı Olabilir

Likopen, oksidatif hasar ve iltihaplanmaya karşı koruma sağladığı gözün birkaç bölgesinde bulunur.

Ayrıca yaşa bağlı maküler dejenerasyonu (AMD) önleyebilir. Bu yaşlı erişkinlerde körlüğe neden olabilen yaygın bir göz sorunudur (1).

Likopenin antioksidan ve iltihap karşıtı bir bileşik olarak rolü AMD'nin gelişmesini ve kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.

Özet: Likopen, antioksidan ve iltihap karşıtı özellikleri sayesinde gözlerin sağlıklı kalmasına ve yaşa bağlı maküler dejenerasyonuna (AMD) karşı korunmasına yardımcı olabilir.

7. Kas Ağrısı Rahatlatmak İçin Kullanılabilir

Karpuzdaki bir amino asit olan sitrülin kas ağrısını azaltabilir. Ayrıca takviye olarak da bulabilirsiniz.

İlginç bir şekilde, karpuz suyunun sitrülinin emilimini arttırdığı görülüyor.

Küçük bir çalışma, sporculara sade karpuz suyu, sitrülinle karıştırılmış karpuz suyu veya sitrülin içkisi verdi. Her iki karpuz içeceği de tek başına sitrüline göre daha az kas ağrısına ve daha hızlı kalp atış hızı iyileşmesine neden oldu (13).

Araştırmacılar ayrıca sitrülinin emilimini araştıran bir tüp deney yaptılar. Bulguları sitrülin emiliminin karpuz suyunun bir bileşeni olarak tüketildiğinde etkili olduğunu göstermektedir.

Diğer araştırmalar aynı zamanda sitrülinin egzersiz dayanıklılığını ve performansını arttırma potansiyeline de baktı.

Şimdiye kadar sitrülin, çalışılan miktarlarda egzersiz performansını arttırıyor gibi görünmüyor. Ancak yine de bir araştırma alanıdır (14).

Özet: Karpuz suyu egzersiz sonrası bir içecek olarak, geri kazanılmış  içecek potansiyeline sahiptir. Citrulline kas ağrısını hafifletme etkisinden kısmen sorumlu olabilir.

8. Cildi ve Saçı Besler

Karpuzdaki iki vitamin - A ve C - cilt ve saç sağlığı için önemlidir.

C vitamini, cildinizi yumuşak ve saçınızı güçlendiren bir protein olan vücudunuzun kollajen yapmasına yardımcı olur.

A vitamini aynı zamanda sağlıklı ciltler için de önemlidir. Çünkü cilt hücrelerinin oluşturulmasına ve onarılmasına yardımcı olur. Yeterli A vitamini olmadan, cildiniz kuru ve lapa lapa görünebilir.

Hem likopen hem de beta-karoten ayrıca cildinizi güneş yanığından korumanıza yardımcı olabilir (15).

Özet: Karpuzdaki çeşitli besinler saçlarınız ve cildinizi besler. Bazıları cildin yumuşak kalmasına, bazıları ise güneş yanığına karşı korunmasına yardımcı olur.

9. Sindirime Faydalı

Karpuz, bol miktarda su ve az miktarda lif içerir; bunların her ikisi de sağlıklı bir sindirim için çok önemlidir.

Lif dışkınıza hacim verir, su ise sindirim sisteminizin etkili bir şekilde hareket etmesini sağlar.

Karpuz ile beraber su ve lif bakımından zengin meyve ve sebzeler tüketmek, normal bağırsak hareketlerini arttırmaya yardımcı olabilir.

Özet: Sağlıklı bir sindirim için lif ve su çok önemlidir. Karpuz ikisini de içerir.

Uzun Lafın Kısası

Karpuz şaşırtıcı derecede sağlıklı bir meyvedir. Su içeriği oldukça yüksektir. Likopen ve C Vitamini de dahil olmak üzere diğer birçok önemli besin kaynağıdır.

Bu besinler, karpuzun sadece lezzetli, düşük kalorili bir gıda olmadığı sağlığınız için de çok faydalı olduğu anlamına gelir.

Kavunun faydalarını da merak ediyorsanız blog yazımızı okumaya devam edebilirsiniz (Oku).