Detoks Nedir? En Popüler 4 Detoksu İnceliyoruz
Detoks nedir? Detoks diyeti nedir? Detoks suyu faydası var mı? Detoks nasıl yapılır? Kaç gün detoks yapmak gerekir? Hangi detoks daha başarılı? Daha bir çok soru, ama ilk soru detoks işe yarıyor mu olmalı, bugün bunu inceleyeceğiz.3 günlük detoks, hazır paket detoksları, 7 günlük detoks programı, göbek ve basen eriten detoks gibi zayıflama yöntemlerinden tek başına sonuç alamazsınız. Zayıflamak için detoks suyu araştırmadan önce, sağlıklı ve dengeli beslenmeye adım atmak için online diyetisyenlerimiz tarafından sizin için hazırlanmış online diyet imkanlarından faydalanabilirsiniz. (Tıkla ve Zayıflamaya Başla!)
Bu yazımızda sizlerle detoksun neden hiçbir işe yaramadığını ve zararlı olduğunu anlatacağım.
Detoks Nedir? Detoks Ne Demek? Detoks Nasıl Yapılır?
Yaz geldi artık daha sağlıklı bir yaşam tarzı için hızlı adımlar atmanın tam zamanı.
Bazen “arınma” olarak adlandırılan detoks tarifleri popüleritelerini yıllardır korumayı başarmıştır. Detoks hayran kitlesi, detoks kürlerinin zararlı toksinleri vücuttan atılmasına yardımcı olduklarını ve sindirim sisteminizi rahatlattığını iddia ediyorlar.
Hayatlarına detoks kürlerini sokan insanlar daha genç, daha sağlıklı ve daha enerjik hissettiklerini anlatıyorlar.
Gelin bu duyguları bir de bilimin ışığında inceleyelim.
Detokslar doğal olarak üç çatı altında incelenir:
- Katı gıdaları sıvı gıdalar ile değiştirenler
- Vücudun doğal detoksifikasyon sürecine yardımcı olmak isteyenler
- Sindirim sisteminizi ve bağırsak kolonlarınızı temizleyenler
Sözde detokslar zararlı toksinlerin vücuttan atılmasını, sindirim ve bağışıklık sistemlerinin dinlenmesi ve metabolizmanın hızlandırılması için bir araç olarak tanıtılıyor.
Gerçekçi Olmayan Hedefler
Bir detoksun amacı vücudumuzun her gün temas ettiği toksinleri temizlemektir.
Havadaki toksinler, yediğimiz yiyecek veya kullandığımız üründeki toksinleri. Bu genellikle aç kalarak veya uzun süreler katı gıda almadan sadece su içerek yapılır.
Bu beslenme tablolarının tümünün sağlığınız üzerinde yan etkileri olabilir.
Ne yazık ki bilimsel olarak yapılan araştırmalar detoksların yukarıdaki iddiaların hiçbirini yerine getirmediğini gösteriyor.
Gerçek şu ki detoksların sizi temizleyeceğine veya sağlığınızı iyileştirebileceğine dair hiçbir kanıt yok. Ama detoks yapılırken yapılan bazı kısıtlamaların size zararı olduğuna dair çok kanıt var.
Şimdi sizlere en yaygın ve en popüler detoksların vücudundaki etkilerini inceleyeceğiz
1. Meyve Suyu veya Smoothie ile Arınma
Muhtemelen tüm detoksların arasında en popüleri tartışmasız sıvı detoksudur diyebiliriz.
Bu detoks meyve, sebze gibi katı gıdaları meyve suyu veya smothieye dönüştürüp tüketmeyi içermektedir. Meyve suyu ve Smotie detoksu 3 ila 21 gün arasında sürer ama daha uzun sürdüren kişiler de olmuştur.
Marketlerde bu tarz detoks sularını satan tonlarca şirket var. Sadece meyve suları ve smoothie'ler satın alabildiğiniz küçük büfeler bile çıktı. Hiçbir yerde bulamazsanız kendiniz evde yapabilirsiniz.
Meyve ve sebze bazlı meyve suları taze sıkıldıkları sürece içilmesi sağlıklıdır. Bu içeceklerde özellikle sebzeler üzerinde yoğunlaşılırsa besinlerle doludur. Diyetinize harika bir katkı olabilir.
Ancak sadece meyve suyu ve smoothie içmek güzel dursa da detoksu vücudunuzu katı gıdalardan mahrum etmek, vücudunuza zarar vermektedir.
Reaver “Sıvı detoksları insanları protein ve yağdan uzaklaştırır” diyor.
Protein ve yağ eksikliği tüm detoksunuzu aç hissetmekle harcayacağınız anlamına gelmez. Aç hissetmenizin yanında başka olumsuz yan etkileri de olacaktır.
Reaver, “Bu detokslar düşük kan şekeri, şapşallık, azalan üretkenlik ve sürekli yorgunluğa neden olabilir” diyor.
Çoğu insan detoks ve arınmanın çok farklı olduğunu iddia etse de, diyetlerin arasında neredeyse hiçbir ayrım yoktur.
Bunun yanında iki yöntemde de standart ve bilimsel bir tanım yahut araştırma yoktur.
2. Karaciğer Detoksu
Detoks hayranlarının ikinci durağı karaciğer detoksu olarak adlandırdıkları diyet türüdür. Karaciğer detoksunun amacı karaciğer fonksiyonunu geliştirerek vücudu karşılaştığı her türlü zehirlerden temizlemesine yardım etmektir.
Sağlıklı karaciğer fonksiyonunu destekleyen gıdalarla beslenmek her zaman iyi bir fikirdir.
Bunun yanında Dr Reaver “Aslında karaciğer hiçbir yardıma maruz kalmadan dahi sıkça maruz kaldığımız zehirli toksinleri yok etmek için oldukça donanımlı” diyor.
“'Sağlıklı bir karaciğer isteyenler detoks yerine insanlar çiğ yahut pişmiş meyve ve sebzelerle beslenmeye odaklanmalıdırlar. Fasulyeler, fındıklar ve tahıllar gibi bol lifler içerikli gıdalara yönelmeli, alkol alımını tamamen kesmeleri gereklidir. Bu şekilde karaciğeriniz en üst düzeyde çalışacak, tüm temel yapı taşlara sahip olacaktır.”
3. Belli Gıda Oruçları Tutmak
Detoksun bir başka formu da bazı gıdaları veya tüm gıda alımını kesmektir.
Diyetinizde hayatınızdan size zararlı olduğuna inandığınız yiyecekleri çıkarmak doğru şekilde yaptığınızda size çok yardımcı olacaktır.
Dr. Reaver “Bazı insanlar detokstan çok fayda görür. Bunun sebebi hayatlarından rahatsızlık verecek gıda gruplarını çıkardıklarından kaynaklanır. Bunlara örnek vermek gerekirse gluten veya süt ürünleri gibi” diyor.
Fakat oruçta başarının anahtarı hayatınızdan çıkaracağınız gıdaları stratejik seçmektir.
Dr. Reaver “Tüm gıdaları bir anda hayatınızdan çıkarmak yerine bir hafta bir gıda türünü çıkarın, başka bir hafta başka bir gıda türünü çıkarın ve hangi gıda türünde en rahat hissediyorsanız ona göre devam edin." diyor.
Örnek vermek gerekirse bir hafta ekmeği hayatınızdan çıkarın. Bir hafta boyunca nasıl hissettiğinizi her gün not alın. Ertesi hafta meyveleri çıkarın ve bu şekilde hangi gıda grubunda en rahat hissettiğinizi keşfedin.
Bununla birlikte bir anda bütün gıda gruplarını hayatınızdan bir anda kaldırmak yalnızca hayatınızı kısıtlamaz. Aynı zamanda hangi besinlerin eksikliğinin hayatınızı nasıl olumsuz yönde etkileyeceğini bilemezsiniz.
Yiyecek hassasiyetine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız. Bu diyeti doktorunuzun gözetimi altında denemek sizin için en iyisi olabilir.
4. Sindirim Sistemini ve Bağırsak Kolonlarını Temizlemek
Çoğu detoks, insanların beslenme listelerini değiştirerek toksinlerden kurtarmaya çalışır. Ancak bazı detokslar bedeni diğer taraftan temizler.
Bağırsak temizliği probiyotik ve prebiyotik gıdaların yardımıyla sindirim sistemini hareketlendirir ve toksinleri vücudunuzdan temizler.
Bunun dışında kolon hidroterapisinde, bağırsak kolonu basınçlı suyla yıkanılarak atıkların temizlenmesi sağlanır.
Ancak bağırsak insan için hayati önem taşıyan bir organ olduğundan basınçlı suyla yıkamak çok tehlikeli olabilir.
Dr. Reaver “Bağırsak hidroterapisi doktor tarafından yapılmadıkça kaçınılmalı” diye açıklıyor.
“Bağırsağınızı basınçlı suyla yıkamanın kısa vadeli etkileri mide krampları, ishal ve kusma olmaktadır. Daha ciddi sonuçlar arasında bakteriyel enfeksiyon ve hatta basınçlı suyun deldiği delikli bağırsaklar ve böbrek, kalp sorunlarına neden olabilecek elektrolit dengesizliğine sebep olması yer alır. ”
Bunun yerine Dr. Reaver bağırsaklarınızı temizlemek için lif açısından yüksek bir diyet tüketmeyi önerir.
“Bu tip bir beslenme şişkinliğe, karın ağrılarına ve kabızlığa neden olabilecek kolondaki zararlı toksinleri ve sindirilmemiş yiyecek parçacıklarını etkili bir şekilde temizleyecektir.”
Detokslar Neden Gereksiz (ve etkisiz)?
Teoride detokslar kulağa oldukça hoş geliyor. Ama gerçek şu ki, onlar tamamen gereksiz.
“Detokslar vücudunuzda biriken toksini atmanın en iyi yolu değil” diyor Dr. Reaver.
“Vücudumuzun içinde yerleşik detoks makinesi var zaten(karaciğer). Karaciğerin temel işlevi zararlı toksinleri parçalayıp vücudun kullanabileceği veya rahatlıkla atabileceği zararsız bileşenlere dönüştürmektir. ”
Başka bir deyişle karaciğeriniz sizin için detoks yapıyor ki siz yapmayın diye.
Peki insanlar neden bunları yapar? Kuşkusuz detoksun bir faydasını görmüş olmalıdırlar değil mi?
Evet detoksun faydasını görmüşler. Ama toksin atmak değil kilo vermek. Siz detoks yaptığınızda ilk başta, bazı olumlu sonuçlar görebilirsiniz.
Dr. Reaver “Birçok kişi tartı sonuçlarına göre başarıyı ilan ediyor” diyor.
“İnsanlar detokslarda kilo kaybedeceklerdir. Çünkü yemek yemiyorlar. Ama kaybedilen ağırlığın çoğu suya bağlı karbonhidratlardır. Zayıflarken aslında su kaybediyorsunuz ve düzenli bir beslenmeye tekrar başladığınızda kaybettiğiniz su ağırlığı gerisin geri geri dönecektir. ”
Detokslar gereksiz, zor ve potansiyel olarak tehlikelidir.
Özetle, detoks gereksiz olduğu kadar etkisizdir.
Sağlığınızı kaybetmekten endişe ediyorsanız, detoks yerine işinize yarayacak birçok şey yapabilirsiniz. Unutmayın kilo kaybı tek hedefiniz olmamalıdır.
Sağlıklı bir şekilde kilo kaybı olmalıdır.
Detoks Dışında Hayatınıza Ekleyebileceğiniz Diğer Seçenekler Şunlardır:
- Bol bol su içmek
- Bol lifli beslenmek
- İlave şeker alımını minimuma indirmek
- Diyetinize daha fazla çiğ meyve ve sebze ekleyerek sindirim yollarınızı temizlemek
- İşlenmiş gıdalardan kaçınmak
- 8 saat uyuduğunuzdan emin olmak
- Derin nefes almak ve ibadet etmek
Şimdilik bizden bu kadar bir sonraki yazımızda görüşmek üzere...
Uzun Lafın Kısası
Detoks, vücuttaki toksinlerin atılması, sindirim sisteminin rahatlaması ve metabolizmanın hızlanması amacıyla yapılan bir arınma sürecidir. Ancak, detoksların vücuda sağladığı faydalar ve etkileri hakkında bilimsel olarak desteklenen veriler bulunmamaktadır. Bu nedenle, detoks uygulamak yerine sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni benimsemek ve düzenli egzersiz yapmak daha etkili bir yaklaşım olacaktır.
En yaygın ve popüler detoks türlerinden bazıları şunlardır:
Meyve Suyu veya Smoothie Detoksu: Katı gıdaların meyve suyu veya smoothie ile değiştirilmesini içeren detoks türüdür. Bu süreçte vücut protein ve yağdan yoksun kalabilir, düşük kan şekeri, yorgunluk gibi olumsuz etkiler gözlenebilir.
Karaciğer Detoksu: Karaciğerin işlevini desteklemek ve vücudu zehirlerden temizlemeye yardımcı olmak amacıyla yapılan detokstur. Ancak, karaciğer zaten doğal olarak vücudu temizleyebilecek düzeyde donanımlıdır.
Belli Gıda Oruçları Tutmak: Zararlı olduğuna inanılan gıdaların hayatınızdan çıkarılmasıyla yapılan detokstur. Bu yöntem, kişisel gıda hassasiyetleri ile ilgili farkındalık yaratmada yardımcı olabilir, ancak uzun vadeli olarak tüm gıdalardan uzak durmak sağlıklı değildir.
Sindirim Sistemini ve Bağırsak Kolonlarını Temizlemek: Probiyotik ve prebiyotik gıdalarla sindirim sistemini desteklemeye çalışan detokstur. Ancak, basınçlı su ile bağırsak temizliği yapmak tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
Detoksların temel sorunu, vücudun zaten doğal olarak toksinleri temizlemek için karaciğer gibi organlara sahip olmasıdır. Detoks yaparken yapılan kısıtlamalar, vücut için yeterli beslenmeyi sağlamaktan uzaklaşmasına neden olabilir. Detoks süreçleri açlık hissi, düşük kan şekeri, azalan üretkenlik ve sürekli yorgunluk gibi olumsuz etkilere yol açabilir.
Sonuç olarak, detoksların vücut için gerekli olmadığı ve sağlıklı bir beslenme düzeni ve yaşam tarzı değişikliklerinin daha etkili ve sürdürülebilir olduğu bilinmektedir. Sağlıklı bir yaşam için dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve uyku düzenine önem verilmelidir.
