Asitli İçecek Bağımlılığı Nedir? Nasıl Önlenir?
Asitli içecek düşkünlüğü veya asitli içecek bağımlılığının fiziksel sağlığınız üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Asitli içecek; kafein ve şeker gibi potansiyel olarak alışkanlık oluşturan bileşenlerle yapılan ve onu benzersiz bir şekilde keyifli hale getiren ve isteklere neden olan bir içecektir.
Asitli içecek arzusu bağımlılığa dönüşürse bunu zihinsel ve fiziksel sağlık sorunları takip edebilir. Asitli içecek düşkünlüğü veya asitli içecek bağımlılığı, istenmeyen kilo alımına, tip 2 diyabet, yağlı karaciğer hastalığı, diş sorunları, zayıf kemikler, kalp hastalığı ve depresyona yol açabilir.
Bu makalede, asitli içecek bağımlılığının belirtileri, yan etkileri, nasıl önleneceği veya durdurulacağı gözden geçirilmektedir.
Daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için haftanın 7 günü diyetisyeniz ile istediğiniz sıklıkta Whatsapp hattı yoluyla iletişimde kalacağınız online diyet satın alabilirsiniz. (Diyetasistan ile Zayıfla!)
Asitli İçecek Bağımlılığı Nedir?
Bağımlılık, bir maddenin sizi olumsuz etkilemesine rağmen sürekli kullanımı ile karakterize zihinsel ve fizyolojik bir bozukluktur (1).
İnsanlar ilaçlar, reçeteli ilaçlar ve akıllı telefon kullanımı dahil olmak üzere çeşitli madde ve davranışlara bağımlı hale gelebilir.
Bununla birlikte, asitli içecek bağımlılığının resmi bir tanımı yoktur ve şu anda bunun gerçek bir bozukluk olduğunu gösteren yeterli kanıt da yoktur.
Bu makalenin amaçları doğrultusunda, asitli içecek düşkünlüğü veya asitli içecek bağımlılığı; olumsuz etkiler yaşıyor olsanız bile, alımınızı bırakmadan veya hafifletmeden aşırı miktarda asitli içecek içmek olarak tanımlanabilir.
Asitli içecek bağımlılığı dahil olmak üzere gıda bağımlılıkları, uyuşturucu bağımlılığı ile ortak birçok davranışa sahip olabilir (2).
Asitli içecek; kafein, sodyum ve şeker veya yapay tatlandırıcılar gibi potansiyel olarak alışkanlık oluşturan birkaç madde içerdiğinden, asitli içeceklere bağımlı olmak düşündüğünüzden daha kolaydır (3, 4, 5, 6).
Asitli İçecek Bağımlılığı Belirtileri
Asitli içecek bağımlılığı belirtileri çoğunlukla beyniniz ve sinir sistemi işlevinizle ilişkilidir. Örneğin, karşılaşabileceğiniz belirtiler şunları içerir:
- güçlü istek
- sadece asitli içecek tarafından tatmin edilebilecek bir susuzluk
- asitli içecek içme ile zihinsel bir meşguliyet
- asitli içecek alımınızı azalatamama
Başka bir semptom, asitli içecek alamadığınızda baş ağrısı, sinirlilik, depresif ruh hali veya sersemlik gibi yoksunluk belirtileri yaşamaktır.
Asitli İçecek Bağımlılığının Yan Etkileri
Asitli içecek bağımlılığının birkaç yan etkisi olabilir.
Asitli içecek asidiktir, zamanla dişlerinizi renklendirebilir ve diş minesini yıpratabilir. Böylece dişlerinizi zayıflatabilir, Dişlerinizi çürüklere ve diğer diş sorunlarına daha yatkın hale getirebilir (7).
Diyet asitli içecek yerine şekerli asitli içecek içerseniz, bu sorun büyür çünkü şeker plak oluşturan bakterileri besler, böylece diş çürümesi sürecini hızlandırır (8).
Koyu asitli içecek türlerindeki fosforik asit, kırılgan kemiklerle karakterize edilen bir durum olan osteoporoza da katkıda bulunabilir (9).
Ek olarak, hem normal hem de diyet asitli içeceklerin çok fazla alımı istenmeyen kilo alımına neden olabilir.
Şekerli asitli içecek, 240 mL porsiyon başına yaklaşık 100 kalori içerir - hepsi şekerden -. Bu, büyük miktarlarda (örneğin, her öğünde 480 mL) içerseniz, günde kolayca 600 kalori veya daha fazlasını alabileceğiniz anlamına gelir (10).
Çalışmalar ayrıca diyet asitli içecek alımını da kilo alımıyla ilişkilendirmiştir. Bu, yapay tatlandırıcıların bağırsak sağlığı, tatlı yiyecek ve içecekler için istek üzerine etkileri ile ilişkili olabilir (11, 12).
Nedeni ne olursa olsun, çok fazla miktarda şeker alımı istenmeyen kilo alımına neden olabilir. Tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskinizi artırabilir (13, 14).
Şekerli asitli içecek içmek, hem yetişkinlerde hem de çocuklarda alkolsüz yağlı karaciğer hastalığının gelişimi ile bağlantılıdır (15, 16).
Özet: Asitli içecek bağımlılığı aşırı miktarda asitli içecek içmek ve bırakamamak olarak tanımlanabilir. İstenmeyen kilo alımı ve diş çürümesi gibi bir dizi fiziksel sağlık sorununa neden olabilir.
Asitli İçeceklere Bağımlılık Nasıl Olur?
Asitli içeceklere bağımlılık yavaş veya hızlı başlayabilir. Bağımlılığın nasıl geliştiğinin en büyük belirleyicisi, bireysel beyin kimyanız, kişisel ve aile bağımlılık davranışları geçmişinizdir (17).
Asitli içecek içmek - özellikle kafeinli asitli içecek - beyninizin mutluluk hormonu olarak da bilinen dopamin salgılamasına neden olabilir (18).
Bununla birlikte, ne kadar fazla asitli içecek içerseniz, dopamin tepkisinden daha az zevk alırsınız, bu da daha fazlasını istemenizi sağlayabilir. Ödüllendirici dopamin yanıtını deneyimlemeye devam etmek için daha fazla asitli içecek içmeye devam etmek bağımlılığa yol açabilir (19).
Beyin kimyası bireysel olduğundan, bazı insanların asitli içecek içmesine verdiği tepki diğerlerinin dopamin yanıtı kadar büyük olmayabilir, bu da asitli içecek bağımlılığına olan duyarlılıklarını etkileyebilir.
Özet: Beyninizde dopamin salınmasının bir sonucu olarak asitli içecek bağımlılığı gelişebilir. Bununla birlikte, bağımlılığın gelişimi bireyseldir ve bazıları diğerlerinden daha duyarlı olabilir.
Asitli İçeceklere Bağımlılık Nasıl Önlenir?
Bağımlılık bireysel olduğu için, asitli içecek bağımlılığının nasıl önleneceği hakkında tek bedene uygun tavsiyelerde bulunmak zordur. Bununla birlikte, bazı yararlı, genel kurallar şunları içerir:
- Asitli içeceği ödül olarak kullanmayın: Bu, bağımlılığı tetikleyebilecek içeceğe yüksek dopamin yanıtını teşvik edebilir.
- Üzgün, kızgın veya hayal kırıklığına uğramışsanız asitli içecekleri bir liman olarak kullanmayın: Asitli içecekleri bu şekilde kullanmak beyninizdeki bağımlılık yollarının gelişimini teşvik edebilir.
- Bolca su iç: Kalori, şeker veya katkı maddesi içermeyen su içmek, asitli içecekleri tercih etmenize engel olabilir.
- Her gün asitli içecek içmeyin: Kendinizi bağımlı olmaktan korumak için asitli içecek alımınıza sınırlar koyun. Örneğin, sadece bir restorana gittiğinizde veya sadece hafta sonlarında asitli içecek içmeyi seçebilirsiniz.
Her ne kadar bu adımların asitli içecek bağımlılığını önleyeceği garanti edilmese de, riskinizi azaltabilir.
Özet: Asitli içecek bağımlılığını, bunları ödül veya duygusal liman olarak kullanmayarak, bol miktarda su içerek, asitli içecekleri günlük olarak içmediğinizden emin olarak önleyebilirsiniz.
Asitli İçecek Bağımlılığı Nasıl Durdurulur?
Asitli içecek bağımlılığını kırmanın iki yolu vardır:
- Şok Politika: Bu yöntemle, bir kerede asitli içecek içmeyi bırakırsınız. Yoksunluk belirtileriyle sonuçlanabilir, ancak vücudunuzun sadece azalmaktan daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir.
- Hiç içmeyene kadar alımınızı azaltın: Bunu yapmak için, tamamen bırakana kadar asitli içecek alımınızı yavaş ve metodik olarak azaltırsınız. Daha uzun sürer, ancak yoksunluk belirtilerinden kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Hangi seçeneğin en iyi şekilde çalıştığı kişiye bağlıdır. Örneğin, insanlar sigarayı bırakmaya çalıştıklarında, şok politikası ve alımı azalmak eşit derecede etkilidir (20).
Bununla birlikte, asitli içecek bağımlılığının büyük bir zihinsel bileşeni olduğu için, asitli içecekleri bırakmakta zorlanıyorsanız profesyonel destek almalısınız.
Asitli İçecekleri Bırakma Dönemini Yönetme
Bazı olumsuz yan etkiler, asitli içecek bağımlılığı ile ilişkilidir. Herhangi bir asitli içeceğe erişemediğinizde veya bırakmayı seçtiğinizde, özellikle de şok politika ile bırakırsanız, olumsuz yan etkiler kendilerini gösterebilirler.
Yoksunluk belirtileri sinirlilik, yorgunluk, baş ağrısı ve hatta depresyon duygularını içerir (21 , 22).
Genellikle, bu yoksunluk belirtileri kafeinden ayrılmasından kaynaklanır ve tipik olarak 2-9 gün arasında devam eder (21).
Bırakmaya çalışırken bu belirtileri yönetemiyorsanız, bir sağlık uzmanının desteğini almalısınız.
Asitli İçecek Alternatifleri
Tekrar asitli içecek bağımlılığı geliştirmediğinizden emin olmak için, hoşunuza giden ve aynı dopamin cevabına neden olmayan çeşitli içecek seçeneklerini deneyin.
İşte kafein, şeker ve yapay tatlandırıcılar içermeyen veya daha düşük içeren daha iyi içecek seçenekleri:
- taze meyve, limon veya limon suyu ile tatlandırılmış su
- şekersiz buzlu çay
- sıcak yeşil çay, siyah çay veya bitki çayı
- kombucha veya fermente çay
- kahve sıcak veya buzlu, tercihen kafeinsiz
- soda, maden suyu
Bu alternatifler, potansiyel olarak alışkanlık oluşturan şekerli veya diyet gazlı içecekler içme riskini almadan içecek rutininize çeşitlilik eklemenizi sağlar.
Özet: Asitli içecek bağımlılığından şok politika veya azaltarak kurtulabilirsiniz. Şok politikası daha hızlıdır, ancak daha güçlü yoksunluk belirtileri ile sonuçlanır. Azaltarak bırakmak daha yavaştır, ancak yoksunluk belirtilerinden kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Uzun Lafın Kısası
Asitli içecek düşkünlüğü veya asitli içecek bağımlılığının fiziksel sağlığınız üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Fazla asitli içecek alımı kilo alımına, diş çürümesine, potansiyel olarak kalp hastalığına ve tip 2 diyabete yol açabilir.
Asitli içecek bağımlılığından şok politika veya alımınızı yavaşça azaltarak kurtulabilirsiniz. Her yöntemin artıları ve eksileri vardır, ancak eşit derecede etkilidirler.
Asitli içecek bağımlılığınız olduğunu düşünüyorsanız, nitelikli bir sağlık uzmanından destek almayı düşünün.
Online diyet programı boyunca haftanın her günü sabah 8.00 akşam 18.00 mesai saatleri içerisinde sormak istediğiniz soruları Whatsapp üzerinden diyetisyeninize sorabileceğiniz online diyet hizmetimizden uygun online diyet ücreti ile faydalanabilirsiniz (Tıkla ve Sağlıklı Beslen!)
